อาหารตามวัย นั้นหมายถึงอาหารที่ควรได้รับต่อมื้อ ไม่ว่าจะเป็นนมแม่ หรือนมผสม เพื่อให้ทารกได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนและเพียงพอต่อการเจริญเติบโต และนำไปสู่การช่วยให้ทารกปรับตัวจากการกินอาหารเหลวไปเป็นอาหารกึ่งแข็งกึ่วเหลว และอาหารแบบผู้ใหญ่เพื่อให้มีพัฒนาการกินที่เหมาะสมได้ในอนาคต
อาหารตามวัย สำหรับเด็กทารกและเด็กเล็ก แตกต่างกันยังไง
การให้อาหารตามวัย อย่างเหมาะสมนั้นมีหลักการที่สำคัญ 3 อย่างดังนี้
สมวัย เมื่อการให้นมแม่อย่างเดียวไม่เพียงพอต่อการเจริญเติบโตของทารก และทารกมีความพร้อมของระบบทางเดินอาหาร ไต ระบบประสาทและกล้ามเนื้อได้พัฒนาจนสามารถทำหน้าที่พร้อมแล้ว
เพียงพอ หมายถึง ได้รับพลังงานเพียงพอ ความหนืดและความหยาบละเอียดของอาหาร สารอาหารครบถ้วนเพียงพอและไม่มีสารที่อันตรายต่อสุขภาพเกินเกณฑ์
ปลอดภัย สะอาดถูกหลักอนามัย อุปกรณ์ที่ใช้ต้องสะอาด ล้างมือก่อนเตรียมและป้อนอาหารเสมอ
พัฒนาการและพฤติกรรมการกินของเด็กในแต่ละช่วงวัย
⚫ เด็กแรกเกิด - 4 เดือน
ใช้ปฎิกิริยาตอบสนองในการกินนมแม่ คือการหันหน้าเข้าหาอกแม่ การดูด และการกลืน มีปฎฺิกิริยาตอบสนองเมื่อมีวัตถุสัมผัสหรือกดลิ้นโดยการเอาลิ้นดุนสิ่งนั้นออกมา
⚫ 4 เดือน - 6 เดือน
มีความพร้อมในการกินอาหารกึ่งแข็งกึ่งเหลว สามารถชันคอได้มั่นคง มีการทรงตัวของลำตัวได้ดี คว้าของได้ เริ่มเอาของเข้าปาก ใช้ขากรรไกรขยับขึ้นลงในการบดอาหาร
⚫ 6 เดือน - 8 เดือน
นั่งได้ดี บดเคี้ยวอาหารได้ดีขึ้น ถือขวดนมได้เอง ส่งเสียงในระหว่างมื้ออาหารเพื่อแสดงความต้องการอาหาร
⚫ 8 เดือน - 10 เดือน
เริ่มใช้นิ้วมือได้ดีขึ้น เริ่มกำช้อนได้ แต่ยังไม่สามารถใช้ได้ดี หยิบอาหารชิ้นเข้าปากกินเองได้ กินอาหารแข็งได้ดีขึ้น เริ่มชอบอาหารที่มีรสชาติ และลักษณะอาหารใหม่ๆ
⚫ 10 เดือน - 12 เดือน
ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ได้ดี ใช้ช้อนป้อนตัวเองได้บ้าง ฟันขึ้นหลายซี่ สามารถขบเคี้ยวได้เก่งขึ้น เริ่มเรียนรู้ในการทิ้งของและอาหารลงพื้น เริ่มถือถ้วยได้ ส่งเสียงและขยับตัวระหว่างมื้ออาหารได้มากขึ้น
⚫ 12 เดือน - 16 เดือน
ต้องการกินอาหารด้วยตนเอง ความอยากอาหารและความต้องการสารอาหารลดลง เริ่มถือถ้วยได้ดีขึ้น ชอบเล่นอาหารอาจทำอาหารเลอะเทอะ
⚫ 16 เดือน - 18 เดือน
เริ่มกินได้เร็วขึ้น ชอบเคลื่อนไหวหรือเดิน ทำให้ไม่อยากกินอาหารเพราะกำลังหัดเดิน รอคอยอาหารได้ เล่นโดยการทิ้งอาหารลงพื้นเพื่อดูการตอบสนองของพ่อแม่
⚫ 18 เดือน - 24 เดือน
เริ่มกินอาหารโดยการใช้ช้อนร่วมกับการใช้นิ้วมือเริ่มขออาหารเองได้ เริ่มมีการต่อต้าน อาจบอกว่าไม่กินถึงแม้จะหิวก็ตาม ต้องการควบคุมการกินและมื้ออาหารด้วยตนเอง
⚫ 2-3 ปี
เริ่มใช้ส้อมได้ เริ่มกินอาหารเป็นเวลา ชอบช่วยเตรียมและเก็บโต๊ะอาหาร
อ้างอิงข้อมูล : โครงการ การจัดทำข้อปฎิบัติการให้อาหารเพื่อสุขภาพที่ดีของทารกและเด็กก่อนวัยเรียน
ภาพถ่ายโดย amsw photography จาก Pexels